تیپ نسازید و به شخصیت فکر کنید

تیپ نسازید و به شخصیت فکر کنید

ساده‌ترین راه برای پیشبرد داستان، خلق چند تیپ آماده است؛ اما این مسیر، شما را به فیلمنامه‌ای درخشان نمی‌رساند.
وقتی نویسنده به ظاهر شخصیت‌ها و کلیشه‌های آشنا بسنده می‌کند، در واقع از تیپ‌سازی استفاده کرده است؛ روشی آسان اما سطحی.

پرستار، پزشک یا خبرنگار در ذهن ما تصویری تکراری دارند؛ اما هنر نویسنده در عبور از این تصویرهاست. اگر مادر داستان شما فقط مهربان و فداکار است، تفاوت اثر شما با صدها فیلمنامه مشابه در چیست؟
برای خاص شدن، باید از تیپ‌سازی فاصله بگیرید و به شخصیت‌پردازی  بیندیشید؛ یعنی ساختن انسان‌هایی زنده، با عمق، تناقض و گذشته.

تفاوت تیپ و شخصیت

در گذشته، تماشاگر از ظاهر کاراکتر حدس می‌زد با چه کسی روبه‌روست؛ لنگ دور گردن یعنی آدم لات، خنده‌های بی‌دلیل و خوردن انگور در فیلم تاریخی یعنی ظالم!
این نشانه‌ها، همان تیپ‌ها هستند: ساده، قابل تشخیص، اما بدون روح.

شخصیت اما چیزی فراتر است.
شخصیت عمق دارد، لایه دارد، تضاد دارد. مادر مهربان شما می‌تواند در عین محبت، تصمیمی تلخ بگیرد. کارمند وظیفه‌شناس ممکن است از موقعیتش سوءاستفاده کند. هیچ شخصیتی کاملاً سفید یا سیاه نیست.
برای ساختن چنین کاراکترهایی، باید گذشته‌شان را بسازید. بدانید از کجا آمده‌اند و چرا امروز چنین رفتار می‌کنند. وقتی گذشته شکل بگیرد، حالِ آن‌ها باورپذیر می‌شود.

چگونه شخصیت ماندگار خلق کنیم؟

شخصیت‌های ماندگار در ذهن ما می‌مانند چون قابل باورند. ما با آن‌ها می‌خندیم، گریه می‌کنیم و دلتنگشان می‌شویم. برای رسیدن به چنین عمقی، این چند نکته را به خاطر بسپارید:

۱. نقطه‌ضعف بسازید. هیچ انسانی بی‌نقص نیست. قهرمان بدون ضعف، باورپذیر نیست.
۲. انگیزه و هدف مشخص کنید. رفتار شخصیت باید در راستای اهدافش باشد تا عملکردش متناقض جلوه نکند.
۳. لایه‌های پنهان را آشکار کنید. گاهی یک جمله کوتاه می‌تواند درون شخصیت را برای مخاطب روشن کند.
۴. از کلیشه بگریزید. اگر ظاهر شخصیت تمام چیزی است که از او می‌دانیم، او زنده نیست — فقط یک نشانه است.

از امروز به شخصیت‌هایتان جان بدهید.
به‌جای ساخت تیپ‌های آماده، به درون آدم‌ها سفر کنید؛ گذشته‌شان را بسازید، ضعف‌هایشان را بشناسید و تناقض‌هایشان را دوست بدارید.
فقط در این صورت است که فیلمنامه‌ی شما خاص می‌شود و شخصیت‌هایتان تا مدت‌ها در ذهن مخاطب می‌مانند.

از شخصیت‌های خودتان برایمان بنویسید.

آدم‌ها را نمی‌ شناسید مادامی که حرف نزده‌ اند